Vroeger begon ik met regelmaat een zin die begon met de woorden: ‘Als ik een man was, dan zou ik …’. Het eind van deze zin liep uiteen van fysieke kenmerken tot persoonlijke interesses en innerlijke kwaliteiten. Laatst werd ik me ervan bewust dat ik gaandeweg gestopt ben met het uitspreken van deze zinnen en dat ik steeds meer van deze dingen die ik projecteerde op mijn mannelijke versie, ben gaan integreren als mens. Een mooi concreet voorbeeld daarvan is dat ik vroeger altijd zei dat ik als man gemillimeterd haar zou hebben. Hier heb ik nooit meer bij stilgestaan tot ik laatst met mijn vrijwel kale kop in de spiegel keek en realiseerde dat ik gestopt ben met te voldoen aan vastgelegde verwachtingen van een mens geboren met een specifiek biologisch geslacht. Het zijn beperkende richtlijnen en ongeschreven regels waar je al gauw aan vast gaat houden om maar niet op te vallen, om niet teleur te stellen, om het anderen makkelijk te maken, om je angsten uit de weg te gaan.
De beweging die ik maakte: het projecteren van kwaliteiten op een mannelijke versie van mezelf, is een beweging die meer mensen maken. Beyoncé heeft er zelfs een liedje aan gewijd genaamd ‘If I were a boy’. Dit liedje is niet voor niks in de hitlijsten terechtgekomen, veel (in dit geval) cisvrouwen kunnen al luisterend fantaseren over hoe het zou zijn om een man te zijn en wat zij dan allemaal zouden belichamen. Wat echter nog meer mensen doen – en wat tevens in dit liedje verweven is – is dat er kwaliteiten geprojecteerd worden op een geliefde met een tegengesteld gender. Dit zijn kwaliteiten waar je naar verlangt om je compleet te voelen, tot je recht te komen, te kunnen zakken in je al geïntegreerde kwaliteiten en je veilig te voelen.
We beseffen lang niet altijd dat we hierin een deel van onze eigen essentie, onze eigen kern, in werkelijkheid aan het afsnijden zijn omdat het niet past binnen ons door cultuur gevormde plaatje. We besteden een deel van onszelf uit aan de ander, onderdrukken de potentie van het ontwikkelen van een aantal prachtige kwaliteiten en maken onszelf ergens afhankelijk. Dat draagt in principe iets pijnlijks in zich en daarnaast bestaat er ook nog eens de kans dat we onze liefdesrelatie met de ander van vrije liefdesstroom veranderen in een wederkerige dienstverlening: ‘als jij mij dit geeft of dat biedt, dan geef of bied ik jou dat’. Van een van liefde overstromend hart naar een contract waar je elkaar in gevangen houdt, totdat iemand het verbreekt en de liefde daarmee soms abrupt over is, het was namelijk voorwaardelijk.
Wanneer we stoppen met het projecteren van kwaliteiten op een ander en onszelf toestaan om – in ieder geval een deel ervan – zelf te belichamen, ontstaat er een volledigere, onafhankelijkere en authentiekere vorm van jezelf. Waardoor je tevens onvoorwaardelijker in de liefde kan stappen, je kan de ander ook werkelijker ontmoeten. Door het opheffen van blokkades waarmee je bepaalde aspecten van jezelf onderdrukte, kan je levensenergie weer vrijer stromen en kan er iets van de vreugde van het vrije kind terugkomen die veel meer bezig was met puur ‘Zijn’ dan met ‘wie of wat moet ik zijn’.
Eigenlijk gebeurt dit alles vaak heel onbewust. Dus is het fijn om het wat concreter te maken zodat je makkelijker kan onderzoeken welke delen van jezelf je wellicht onderdrukt en uitbesteedt aan een ander. Zo kan je als vrouw verlangen: dat een man de leiding neemt – zodat jij in overgave kan, dat een man moedig is – zodat jij gevoelig kan zijn, dat een man logisch en rationeel denkt – zodat jij je intuïtie kan volgen, dat een man bewust aanwezig is – zodat jij je vitale energie kan laten stromen, dat een man gevend is – zodat jij ontvankelijk kan zijn, dat een man daadkrachtig vanuit zijn bekken leeft – zodat jij zorgzaam vanuit je hart kan leven, dat een man naar buiten is gekeerd – zodat jij naar binnen kan keren of dat een man doelgericht is – zodat jij je volledige creativiteit haar gang kan laten gaan.
Ditzelfde geldt andersom voor de man. Zo kan je als man verlangen: dat een vrouw de verbinding maakt – zodat jij voeling kan houden met vrijheid, dat een vrouw verzorgend is – zodat jij kan loslaten, dat een vrouw de schoonheid creëert – zodat jij functioneel kan zijn, dat een vrouw haar diepte kent – zodat jij je diepte kan leven in de wereld, dat een vrouw sensueel is – zodat jij seksueel kan zijn, dat een vrouw relateert – zodat jij kan onderscheiden, dat een vrouw zich richt op het persoonlijke – zodat jij je kan richten op het abstracte en het zakelijke, dat een vrouw de klank is – zodat jij in stilte kan zijn of dat een vrouw de warmte brengt – zodat jij je kan richten op het fundament.
Bovenstaande opsommingen zijn slechts allerlei voorbeelden van hoe we een kwaliteit waar we naar verlangen buiten onszelf plaatsen in plaats van deze zelf te integreren en te belichamen. We fantaseren ruim over de man of vrouw die jou aanvult tot volledigheid en wachten hoopvol tot dit perfecte plaatje zich aandient. Maar stel je nou eens voor dat je niet wacht tot een ander buiten jou je compleet maakt, maar dat je het heft in eigen handen neemt en de man of vrouw begint te integreren in jezelf waar je al die tijd al over fantaseert.
Kwaliteiten kunnen opgedeeld worden in ‘vrouwelijke’ en ‘mannelijke’ kwaliteiten, oftewel ‘yin-’ of ‘yang-’kwaliteiten. Dat betekent níet dat de vrouwelijke kwaliteiten enkel behoren tot het vrouwelijk geslacht en de mannelijke kwaliteiten enkel behoren tot het mannelijk geslacht. Wanneer je naar de oer-verschillen tussen een man en een vrouw kijkt, is er een onderscheid te maken in wat er van nature vanuit een mens met vrouwelijk geslacht stroomt en wat er van nature vanuit een mens met mannelijk geslacht stroomt. Dat wil niet zeggen dat deze natuurlijke vermogens de enige zijn die je mag ontwikkelen. Sterker nog, het schijnt dat onze mogelijkheid tot fluïditeit heeft gemaakt dat we het ‘sterkste’ ras zijn geworden. Dit beschrijft Laurens Buijs erg mooi in een artikel over genderrollen en de verdeling daarvan in de tijd van de jagers en verzamelaars.
Misschien is het tijd om de fantasieën over de mooiste bruiloft met een perfecte partner wat meer los te gaan laten en om te beginnen te fantaseren over het innerlijk huwelijk met je innerlijke man of vrouw die er altijd voor je is en altijd al was, waarmee je meer een balans kan gaan creëren tussen je hart en je bekken, je sensualiteit en je seksualiteit, je intuïtie en ratio, je luistervermogen en spreekvaardigheid, je naar binnen gekeerd zijn en naar buiten gericht zijn, je verbinding met de ander en je vrijheid, je zachtheid en je kracht, je gevoeligheid en je moed, je ontvankelijkheid en daadkracht, om uiteindelijk zelf de krachtige armen te zijn waarin je je kwetsbaarheid draagt.
Meer geïntegreerde mensen die verantwoordelijkheid nemen voor hun eigen gaten en deze vervullen in zichzélf, is wat de wereld nodig heeft. Zo voorkomen we dat we tevoorschijn komen vanuit nare vervormingen van potentiële kwaliteiten die we onderdrukken en de aarde een minder mooie plek maken omdat we onszelf iets vergeten te gunnen. Wees liefdevol naar jezelf, wees letterlijk de liefde die je jezelf toewenst, voel welke delen je vreugde geven en begin jezelf die volledigheid toe te staan. Geloof me, dan gaan we samen eindelijk richting de onvoorwaardelijkere liefdevollere wereld waar we allemaal naar smachten.