Aan alle begeleiders die zich aangesproken voelen als het gaat om het verwerken van expliciete man/vrouw-splitsingen in het aangeboden programma.
Sinds ik het pad van persoonlijk ontwikkelingswerk bewandel, kom ik steeds vaker terecht in situaties waarin ik word geconfronteerd met een expliciete tweedeling van man en vrouw. Zo zijn er bijvoorbeeld geregeld workshops waarin mannen en vrouwen op een gegeven moment worden gescheiden van elkaar en in aparte ruimtes verdergaan. Deze tweedeling, en het dus enkel met mensen van je eigen geslacht zijn, brengt bij ieder weer een ander gevoel teweeg. Sommigen ervaren opluchting, anderen juist weer iets van angst en weerstand. Hoe dan ook, is er eigenlijk altijd wel direct een verandering in de energie.
Wat ik vaak heb meegemaakt als ik me dan in een groep overwegend cisvrouwen bevind, is dat er in het veld al gauw wordt gedeeld hoe veilig en fijn het is om zonder de mannen te zijn. Er valt een rust over de groep heen, alsof iets wat energie heeft gekost losgelaten kan worden, de intimiteit neemt toe en er lijkt een gedragen gevoel van thuiskomen te ontstaan. Terwijl dat aan het gebeuren is, begin ik me tegelijkertijd juist steeds onwenniger te voelen. Daar waar anderen zakken in het samenzijn met gendergenoten, vraag ik me af of ik niet per ongeluk de verkeerde klas in ben gestapt – dat is de ervaring die ik heb.
Het gekke is dat niemand anders ziet dat ik me in de verkeerde klas begeef. Ik ben een mens met een vrouwelijk geslacht ‘dus ik hoor hier ook thuis tussen dé vrouwen’, niemand kijkt mij raar aan, niemand plaatst een vraagteken. Wat maakt dat ik ondertussen een onzichtbare lichamelijke transformatie onderga van gewoon één van de deelnemers in de groep naar een wolf in schaapskleren. Iedereen om me heen ziet de vrouw met het vrouwelijk geslacht die bij de vrouwen thuishoort. In werkelijkheid ben ik een mens, geboren met een vrouwelijk geslacht, met de ervaring en energie van zowel een man als een vrouw in me.
Hetzelfde gebeurt overigens als ik wél gezien word in mijn mannelijke deel en uitgenodigd word om deel te nemen aan de mannengroep. In plaats van een wolf in schaapskleren, word ik dan een vreemde eend in de bijt. Ik ben namelijk niet alleen man, wat maakt dat ik me vooral bewust ga zijn van mijn vrouwelijke delen op zo’n moment en op welk vlak ik dan buitenstaander ben en er niet bij hoor. Bovendien is dit nog een stuk kwetsbaarder omdat ik mijn mannelijkheid – met het lichaam wat ik heb – niet zichtbaar aan kan tonen. Wat maakt dat er een risico gaat zijn tot me willen bewijzen als man en dan ben ik voordat ik het weet ineens aan het werk. Dat alles gaat voorbij aan de essentie van de tweedeling in het beginsel, die meestal gaat over het in veiligheid zakken met gendergenoten en de intimiteit verdiepen met gelijken.
Als je me zou vragen wat mijn voorkeur is puur met betrekking tot deze beperkende keuze dan is het wel de vrouwengroep. Het vrouwelijke deel in me kan daar nog enigszins in rusten en zich verbinden. Het mannelijke deel in me kan gelijktijdig genieten van het gebrek aan concurrentie en laat vrouwen graag even in alle veiligheid op zich leunen – dat is het geheime genot en voordeel van niet in mijn aard erkend worden. Tegelijkertijd is het precies het grijze gebied waar ik me verkeerd ga voelen en als een vermomde wolf: in principe ben ik namelijk éven onveilig en ‘jaag’ ik ook. Hoe je het uiteindelijk ook wendt of keert, de essentie van de oefening gaat nog steeds aan me voorbij.
Wanneer mij werkelijk de vrije keuze gegeven zou worden, dan is dat een keuze tussen de mannengroep, de vrouwengroep en de gendertotalengroep. Er wordt naar mijn idee namelijk een splitsing gemaakt in gender en het is natuurlijk heel gek dat mijn gender niet eens bestaat binnen de aangeboden mogelijkheden. Ik kan me alleen maar inbeelden dat als er iemand in zo’n situatie op zou staan om de gendertotalengroep onder diens hoede te nemen en mij te verwelkomen daar te zakken in de intimiteit met gelijken, dat ik me ontzettend thuis, veilig, op m’n gemak én compleet zou voelen. Dat is een ervaring waar ik tot op heden alleen nog maar van kan dromen, waarvan ik kan voelen hoe voedend het zou zijn voor mijn ziel. Het gaat er daarin tevens over dat ik dan niet meer een deel van mezelf hoef weg te maken, wat ik al zo lang en veel te vaak heb gedaan.
Dus aan alle begeleiders die zich aangesproken voelen:
Wat mij betreft is het hoogtijd om kritische vraagtekens te zetten bij de kleine én grote tweedelingen die gemaakt worden en om bewust na te gaan denken over de essentie hiervan. Vragen waar je aan kan denken om jezelf scherp te houden zijn bijvoorbeeld:
- Wordt de splitsing gemaakt op basis van biologisch geslacht of op basis van gender?
- In hoeverre is er een vorm mogelijk waarbij de splitsing die aangebracht wordt op basis van gender kan plaatsvinden – waarbij alle genders volledig erkend worden?
- Wanneer de splitsing enkel op basis van biologisch geslacht plaatsvindt, wat maakt dan dat het geslacht waar we mee geboren zijn zo cruciaal is hierin? Welke elementen representeert ons fysieke geslacht waardoor dat wat er energetisch aanwezig is geen expliciete aandacht krijgt in het geheel?
- In hoeverre zijn de keuzes gebaseerd op het gegeven dat er te weinig capaciteit is om iedereen tegemoet te komen in begeleiding en wordt simpelweg ‘het grootste geluk voor het grootste aantal mensen’-gedachtegoed van filosoof Bentham bewust of onbewust gevolgd? Tot slot wil ik nog toevoegen, mocht het nou inderdaad enkel om capaciteit en/of om het grootste gemak voor de grootste groep mensen gaan, dan is het wellicht een idee om plenair uit te leggen wáárom er tweedelingen gemaakt worden op basis van biologisch geslacht en waarom de innerlijke man of innerlijke vrouw van sommigen niet erkend zal worden in de betreffende structuren. Dat bespaart ons gendertotalen een hoop geworstel vanbinnen en dan kunnen wij de rust ervaren van dat we weten wat er voor ons ligt: het slikken van de pijn dat er in deze wereld niet altijd voor iedereen ruimte is – en dan voelen we ons maar op een ander vlak gedragen, namelijk in het gegeven dat het overgrote deel van de natuur, de dieren en vele andere zielen met ons meeslikken hierin.
Laten we daar waar het mogelijk is toch blijven streven naar meer inclusiviteit en volledige erkenning van alle verschijningen op aarde. Hoe meer werkelijk leven, hoe rijker en vruchtbaarder de grond én andersom, het is geven en nemen.